جنگ میم های اینترنتی

در همین چند روز اخیر که آقای آذری جهرمی قرار بود شگفتانه شون را برای مردم ایران رونمایی کنند، فضای مجازی پر شد از عبارات طنز با مضامین فیلتر و قطع شدن اینترنت و… سورپرایز، به یک واژه برای خیلی از شوخی ها و محتوا های اینترنتی بدل شد.

شوخی های کوتاه و قابل تکثیر در قالب نوشته، صوت، تصویر، انیمیشن، کلیپ و محتوای چند رسانه ای که به سرعت قابل پخش شدن و دست کاری شدن هستند و یک خاطره یا امر ذخیره شده در ذهن را تداعی می کند. میم (meme)

« اندیشه میم ها اولین بار توسط ریچارد داوکینز در سال 1976 طرح شد. او در کتاب خود ژن خودخواه، این اصطلاح را مطرح کرد. میم شامل یک واحد اطلاعاتی یا آموزه رفتاری ذخیره شده در مغز است و به وسیله تقلید از یک ذهن به ذهن دیگر منتقل می شود.»

انواع میم ها:

میم ها را علاوه بر قالب آنها که می تواند اشکال مختلفی از متن تا انیمشن را شامل شود، از نظر کاربرد می تواند به نمونه هایی چون: روابط عمومی و تبلیغات، فرهنگی و اجتماعی و سیاسی تقسیم بندی شود.

 

دیدگاه ها:

پل ژیل(2011) معتقد است یک میم در واقع یک نماد فرهنگی یا ایده اجتماعی است که انتقال می یابد. یک میم مانند ویروس سرماخوردگی عمل می کند و از شخصی به شخص دیگر به سرعت سرایت می کند؛ اما به جای سرماخوردگی یک اندیشه یا شیوه ای خاص از زندگی را منتقل می کند.

جنکینز (2006) مخالف کابرد مفهوم میم ها در مورد رسانه های دیجیتال است، زیرا به نظر او مقایسه ایده ها با ویروس ها غیر سازنده است. هرچند یک ویروس بدون اطلاع افراد از فردی به فرد دیگر مناقل می شود، اما محصولات رسانه های دیجیتال عامدانه به کنشگران اجتماعی منتقل می شوند. در نتیجه، او به مفهوم «رسانه فابل اشاعه» اشاره می کند، زیرا این مفهوم بر ماهیت کاربرانی تاکید دارد که تصمیم گرفته اند محصولات فرهنگی را به دلایل اجتماعی مصرف کنند و به اشتراک بگذارند.

 

نمونه ها: تصویرک های اینترنتی

 

پنج تصویرک ( میم تصویری) ساخته شده در مورد روابط آمریکا با ایران در ادامه، به عنوان نمونه ای از کاربرد میم ها ارائه می شود:

 تصویرک به ابزار های قدرت ملت ها اشاره دارد. ابزار فشار و قدرت ایران یک کیبورد معرفی شده که به نوعی می تواند به قدرت نظامی سایبر ایران و همچنین حضور فعال و خشن کاربران ایرانی در فضای مجازی اشاره داشته باشد.

 

این تصویرک با یادآوری کارتون سینمایی جیمی نوترون و دانش آموزی که هر هفته یک عروسک ثابت را به عنوان کارکلاسی خود ارائه می کرد، ادعای  تکراری دولت آمریکا در مورد حمله نظامی به تجهزات ایران را به سخره می گیرد.

 

این تصویرک نیز حضور پایگاه های آمریکایی  در منطقه و تنش نظامی با ایران را به سخره گرفته است. پایگاه های نظامی در کنار مرز های ایران هستند و ایران به عناون یک کشور جنگ طلب به اذهان عمومی معرفی می شود، این تناقضی است که طنز تصویر را نشان می دهد.

 

از سوی دیگر این تصویر ادعا دارد ایران با توافق های هسته ای در حال سرگرم کردن ایالات متحده برای پرداختن به برنامه هسته ای خود است و در واقع روسیه  و ایران در کنار هم اوباما را گول زده اند.

این تصویرک کاربردی رقابتی برای انتخابات 2016 آمریکا است، تصویری که نشان می دهد سیاست های ترامپ برای خوشنودی و منافع ایلات متحده است در حالی که سیاست های کلینتون به خوشنودی رقیب یا دشمن آنها، ایران ختم خواهد شد.

در مجموع ضرورت تولید پیام های فراموش نشدنی و متمایز، برای اهداف فرهنگی، سیاسی یا تبلیغاتی، استفاده از میم ها را در بین فعالان رسانه ای گسترش داده است. رقابتی که در بعضی موارد به جنگ میم ها از آن تعبیر می شود، چرا که رقابت ها در فضای مجازی برای گسترش قلمرو ذهنی  و تاثیر گذاری بر افکار است، یعنی همان جایی که محل تولد میم هاست.

 

منابع:

بارکر، کریس( 1387): مطالعات فرهنگی، نظریه و عمل، تهران، نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

قالیباف خراسانی،محمد (1390)، آشنایی مقدماتی با میم های اینترتی؛ ابزار اشاعه فرهنگی، مطالعات روابط فرهنگی بین الملل، شماره 1

 

 

 

از آنچه می سازیم می ترسیم!

تکینگی فناوری، چه کسی کنترل ارزش ها را در دست دارد؟

Wall.e  شاید نمونه تمام نمای بیم امید انسان از آینده تکنولوژی است. جایی که انقلاب تکنولوژیک و حکومت و خیانت هوش مصنوعی علیه نوع بشر و سیاره زمین به دست خود ابزار های انسان ساخت دفع می شود.ایده Wall.e در کنار تولیدات پرشمار تاریخ سینما، نمونه های مشهوری چون متروپلیس و عصر جدید، یک ترس را جلوه گر می شود، نابودی، به دست انسان از فناوری برون خواهد آمد. پیش بینی و پیشگویی هایی که با خلق ماشینهای حسابگر، رایانه ها و بعد از آن هوش مصنوعی باورپذیر تر به نظر می آیند. تا زمانی که هوش مصنوعی از انسان قدرتمند تر می شود و دیگر راه بازگشتی نیست. تکینگی فناوری (technological singularity) که نمی دانیم اگر اتفاق افتاد نجات است یا نابودی.

اما سوال اینجاست که  ریشه این نگرانی در کجاست؟ بشر چه تجربه ای از ارتباطش با فناوری داشته که چنین از آینده بیمناک است؟

مارکس در دستونشه های 1844 و زمانی که به مفهوم الینگی می پردازد، یک ترس جدی را مطرح می کند، این که ساخته دست بشر در مقابل او قرارگیرد ( و انسان از محصول خود بیگانه شود)، پس از آن پاپنهایم در تشریح بیگانگی انسان در دوران مدرن به تشریح تقش تکنولوژی می پردازد، ترس از مهارناپذیری فناوری که در تولیدات سینمایی با موضوع دانشمند دیوانه رخ می نمایاند . او توضیح می دهد که با گذشت زمان دیگر نمی توان گفت، این تبعات منفی تکنولوژی، پیامد طبیعی و دردناک گذر از دوران مدرن است. دیگر نمی توان استدلال کرد که بشر باید درد موقت جدا شدن از طبیعت و تعامل با دست ساخته هایش را تحمل کند، انسان با گذشتن از دوران مدرن و انقلاب صنعتی باز هم  ارتباط با فناوری را مخدوش دید. مدافعان سرعت پرشتاب فناوری تاکید کردند که فناوری ابزار است و از نظر ارزش خنثی این انسان است که ابزار را به کار می برد و تعیین می کند در راه کدام هدف باید بکار گرفته شود. اما بشر امروز، دوباره با این سوال مواجه است که تکنولوژی از نظر ارزشی خنثی است یا نه؟

این سوال زمانی جدی تر می شود که به آینده هوش مصنوعی توجه می کنیم، زمانی که هوش مصنوعی به مراتب قدرتنمند از هوش بشری است. بشر با خود بر سر فلسفه اخلاق کنار نیامده و حالا باید بر سر ارزش ها با ماشین هم کنار بیاید. فکر می کنم ریشه ترس اینجاست.

منابع:

کرل مارکس، دستبشته ها 1844

فرنتس پاپنهایم، ازخودبیگانگی انسان مدرن، ترجمه مجید مددی، نشر آگه

الوین تافلر، شوک آینده، ترجمه شهیندخت خرمشاهی، نشر سیمرغ

http://www.techinsider.io/predictions-for-after-singularity-2015-11